In de afgelopen 30 jaar is 53% van de dagvlinders in Nederland verdwenen. En 55% van de 360 soorten wilde bijen is bedreigd of zelfs verdwenen. Terwijl deze ontzettend belangrijk zijn, voor de natuur en ook voor ons mensen.​ Zonder insecten worden bloemen, bomen en gewassen niet meer bestoven. Onze voedselvoorziening kan dus in gevaar komen. En ze zijn een onmisbare schakel in de biodiversiteit. 

Iedereen wil graag vlinders in zijn tuin, maar wist je dat de meeste soorten ’s nachts vliegen? Slechts 5% van alle vlinders in Nederland zijn dagvlinders. Dat zijn 53 soorten tegenover zo’n 2400 nachtvlinders. In de schemering valt er dus eigenlijk heel wat meer te zien. In een tuin zie je meestal tussen de 11 en 20 soorten dagvlinders. Per tuin kun je tussen de 100 en 400 verschillende soorten nachtvlinders tegenkomen. En al die nachtvlinders hebben ook nectar nodig. Je richt je tuin dus eerder voor de nachtvlinders in dan voor dagvlinders. 

Maak van je tuin een èchte vlindertuin met deze 5 toptips om vlinders te lokken, waar zij het hele jaar vlinder rondfladderen:

1. Kies voor echte vlinderplanten
   Niet alle bloemen zijn geschikt voor vlinders. Ver doorgekweekte planten met grote bloemen en dubbele bloemblaadjes zien er mooi uit, maar hun vorm gaat ten koste van de productie van nectar en stuifmeel. Een vlinder heeft dan weinig aan zo'n bloem. Kies liever voor simpele bloemen en inheemse planten. En varieer lekker in hoogte en bloemvorm zodat elke vlinder iets van zijn/haar gading vindt. En wist je dat vlinders gek zijn op paars, roze en geel?
   Voorbeelden van vlinderplanten zijn:
   Paars: lavendel, ijzerhard, kruipend zenegroen, herfstaster
   Roze: koninginnekruid, adderwortel, hemelsleutel, zonnehoed (ook soorten met gele bloemen), valeriaan
   Geel/wit: klimop, paardenbloem, grote teunisbloem, look-zonder-look
    

2. Bloemen in elk seizoen
   Insecten hebben een groot deel van het jaar voedsel nodig. Zorg dus dat er van het vroege voorjaar tot in de herfst steeds iets bloeit in je tuin. Dan is er altijd wat te halen.
   
   Voorjaar
   In het vroege voorjaar komen de eerste vlinders tevoorschijn uit hun overwinteringsplek. Plant voor deze vroege vlinders deze voorjaarsbloeiers: krokussen, maagdenpalm, schoenlappersplant en sterhyacint. Voor de periode daarna: judaspenning (verzamel in de zomer alvast het zaad), kruipend zenegroen en witte dovenetel. Vanaf mei zijn deze bloemen in trek: margrieten, klokjes, valeriaan, koekoeksbloem, adderwortel en de prachtige centaurie
   
   Zomer
   Vlinders zullen deze zomerbloeiers zeker waarderen: kaasjeskruiden, kattenstaarten, teunisbloemen, ijzerhard, kogeldistel, wilde kamperfoelie en kruisdistel en beemdkroon. Op warme, droge dagen komen ze gretig op de bloemen af om er nectar te drinken. Ze houden ook van een lekker kruidenhoekje met lavendel, marjolein, tijm  en salie.
   
   Herfst
   En als je dan zorgt voor hemelsleutel, koninginnekruid en herfstasters in je tuin dan heb je tot laat in de herfst plezier van vlinders. In het najaar bloeit ook de klimop. Het is een welkome nectarbron voor vlinders in deze tijd van het jaar. Het zoemt er van de insecten.
    

3. Denk ook aan voedsel voor de rupsen
   Zonder rupsen geen vlinders. Wil je vlinders in je tuin? Zorg er dan ook voor dat er voedsel voor de rupsen is. De brandnetel is de voedselplant van heel veel soorten rupsen: dagpauwoog, kleine vos, atalanta, distelvlinder, landkaartje en gehakkelde aurelia. Laat een paar brandnetels staan in een rommelhoekje of zet ze in een pot. Voor de rupsen van het oranjetipje kweek je look-zonder-look en pinksterbloem. Daar zijn ze dol op.

   Niet alle rupsen overleven het. Ze zijn het eiwitrijke voer voor heel veel dieren. Voor vogels vormen rupsen vaak de bulk van het voedsel voor hun jongen. Er zijn ook sluipwespen, die parasiteren op rupsen. Sluipwespen leggen hun eitjes in een rups. Vervolgens eet de larve van de sluipwesp de rups van binnenuit op. Zo houden in een natuurlijke tuin allerlei dieren de rupsen in toom en krijg je geen rupsenplaag.
    

4. Mag het wat anders dan nectar zijn?
   Dagpauwogen, gehakkelde aurelia’s en atalanta's houden van rottend fruit. Vooral in het najaar, omdat er dan niet meer zoveel bloeiende planten zijn. Leg hier eens wat van op je vogelvoederplankje of gewoon in je tuin. Sommige vlinders zie je drinken van zweet, mest, urine of zelfs van het vocht dat uit dode dieren loopt. Klinkt een beetje vies, maar zit vol mineralen en zouten. 
    

5. Maak van je gazon een bloemenweide, of een strook met bloemen in jouw tuin of op balkon in potten
   Vlinders vliegen vaak langs randen van bijvoorbeeld het gras of de border. Aan een strakke grasmat hebben ze niet veel. Als je iets minder vaak maait komen er al heel snel andere planten tussen het gras, zoals schapenzuring. Hier houdt de kleine vuurvlinder van, een prachtig oranje vlindertje. Je kunt natuurlijk ook een stukje van je gras 'opofferen' en inzaaien met een bloemenmengsel.

Hoe maak je je tuin of balkon bij- en vlindervriendelijk?

Als de bij-vriendelijke planten mogelijk niet te vertrouwen zijn, hoe maak je dan je tuin of balkon bij- en vlinder vriendelijk? Onderstaande dingen kun je in ieder geval wél met een gerust hart doen, volgens Milieu Centraal.

• Kies voor biologische planten, zaden en bollen
  Om het risico van pesticiden te vermijden kun je biologische planten, zaden en bollen kopen. Zo weet je zeker dat ze niet behandeld zijn met stoffen die schadelijk zijn voor bijen.

• Gebruik geen pesticiden
  Vermijd bij het onderhouden van de tuin het gebruik van bestrijdingsmiddelen die een van de volgende stoffen bevatten: acetamiprid, thiacloprid of imidacloprid.

• Kies voor bloemen die in verschillende maanden bloeien
  Als je voor bloemen kiest die bijen aantrekkelijk vinden, kies dan bloemen uit die in verschillende maanden bloeien. Bijen hebben namelijk van het voorjaar tot de herfst bloeiende planten nodig.

• Help de bijen met nestelen
  Zorg ervoor dat er ‘rommelhoekjes’ zijn in je tuin waar de bijen zich kunnen nestelen. Dit doe je met een stukje kale grond, een bakje leem of door het neerzetten van een bijenhotel.

Help jij mee?

Kom in actie en maak van je tuin of balkon hun thuis. Ga aan de slag met de tips uit het bij- en vlinderpakket van boswachter Mathiska van Natuurmonumenten. Samen zorgen we ervoor dat de insectensterfte in Nederland stopt. Wil je de bijen en vlinders helpen in je tuin of op je balkon? Vraag het bij- en vlinderpakket aan en ga aan de slag!

• Maak een bij- en vlinderkast met de bouwtekening.
• Ontvang praktische tips voor een bij- en vlindervriendelijke tuin.
• Leer bijen en vlinders kennen met de zoekkaart en leuke weetjes.
• Maak van je tuin een échte insectentuin en spot je eerste bijen en vlinders.

Je helpt niet alleen de bijen en vlinders, maar maakt ook nog eens kans op een van de 50 bij- en vlinderkasten. Als je het actiepakket aanvraagt, doe je automatisch mee. Klik op deze link van natuurmonumenten om jouw bij- en vlinderpakket aan te vragen. Of lees de folder bij Verdeliet wat jij kan doen om vlinder naar jouw tuin of balkon te halen.